Ποταμός Νέστος

Ο ποταμός Νέστος είναι ένας από τους σημαντικότερους ποταμούς της Ελλάδας. Οι πηγές του βρίσκονται στο όρος Ρήλα (2.716 μ.) στην νότια Βουλγαρία μεταξύ των οροσειρών Αίμου και Ροδόπης. Εκεί ο Νέστος ονομάζεται Mecta. Το συνολικό του μήκος είναι 234 χλμ. από τα οποία τα 140 χλμ. περίπου βρίσκονται σε Ελληνικό έδαφος. Η συνολική λεκάνη απορροής μέχρι τις εκβολές υπολογίζεται περίπου σε 5.761 Km2 από τα οποία 3.437 Km2 βρίσκονται σε Βουλγαρικό έδαφος. Η μέση ετήσια παροχή του ποταμού είναι 58 κυβικά μέτρα το δευτερόλεπτο ενώ η μέση ετήσια απορροή του ξεπερνά τα 1800 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερό.

Ο Νέστος αποτελεί το φυσικό όριο μεταξύ Μακεδονίας και Θράκης. Η ροή του νερού του ποταμού, από τα Ελληνοβουλγαρικά σύνορα μέχρι τις εκβολές, στο Αιγαίο, δημιούργησε ένα πλήθος από διαφορετικούς βιότοπους που φιλοξενούν πληθώρα ειδών χλωρίδας και πανίδας όπου όμοιούς του δεν συναντά κανείς πουθενά στην Ευρώπη ούτε σε ποσότητα αλλά ούτε και σε έκταση.

Καθώς ο ποταμός εισέρχεται στην Ελλάδα, ρέει ανάμεσα από τους ορεινούς όγκους της Δυτικής Ροδόπης, του όρους Φαλακρού και του όρους Λεκάνη. Εκεί, οι κλιματικές συνθήκες, το ανάγλυφο της περιοχής καθώς και η παρουσία του νερού δημιούργησαν κατάλληλες συνθήκες για να αναπτυχθούν διαφορετικά είδη βιοτόπων όπου φιλοξενούν πάνω από 150 είδη ζώων. Τα είδη αυτά απαντώνται σε αντίστοιχα υψόμετρα στην Ευρωπαϊκή ήπειρο. Ονομαστοί κάτοικοι της περιοχής, εκτός του ανθρώπου, είναι η αρκούδα, ο λύκος, το αγριόγιδο, το ελάφι, χαμηλότερα το τσακάλι, το αγριογούρουνο, η αλεπού, η αγριόγατα, ο ασβός, το ζαρκάδι, ο λαγός, η αγριόκοτα, ο αγριόκουρκος, η μπεκάτσα, η τριδακτυλοτσικλιτάτα, ο καρυδοσπάστης, το χαροπούλι, η χιονότσιχλα, ο μαύρος πελαργός, ο γυπαετός, το όρνιο, ο σταυραετός, ο πετρίτης, ο χρυσαετός, η πέστροφα κλπ. Στην περιοχή αυτή απαντώνται διάφορα είδη χλωρίδας όπως η ερυθρελάτη, η σημύδα, ο αμμοπετρόκλης, το δασόπευκο, το μακεδονικό πεύκο, οι θάμνοι βάκκινος, βατουμουριά, σμεουριές, φυτά όπως το ζέον (ενδημικό), ορχιδέες, αγριονεραγκούλες καθώς και ο φημισμένος κρίνος της Ροδόπης ο οποίος είναι ενδημικός και δεν φύεται πουθενά αλλού στον κόσμο εκτός από τα όρη της Ροδόπης από όπου και ονομάσθηκε.

Στη συνέχεια ο Νέστος διαιρώντας τους ορεινούς όγκους του νοτίου τμήματος της Ροδόπης σχηματίζει τα γνωστά "Στενά", ένα τόπο σπάνιας ομορφιάς ο οποίος δημιουργήθηκε από την ροή του νερού που διαβρώνει τα ασβεστολιθικά πετρώματα. Η περιοχή αυτή λόγω της ποικιλομορφίας της (απότομες πλαγιές με μεγάλη υψομετρική διαφορά, σπηλιές, γεωλογικό υπόβαθρο) φιλοξενεί πληθώρα ειδών χλωρίδας και πανίδας (κυρίως ορνιθοπανίδας). Προστατεύεται ως Αισθητικό Δάσος σε έκταση 23.000 στρεμμάτων και ταυτόχρονα περιλαμβάνεται στις Important Bird Area in Europe (ICBP) και στις Special Protection Area σύμφωνα με την κοινοτική οδηγία 79/409. Στην περιοχή αυτή φύονται επίσης το σκλήθρο, το πλατάνι, οι λεύκες, η αγρικουμαριά, η κοκορεβυθιά, η κουτσουπιά, η αγριελιά, το φυλλίκι, το πουρνάρι, το κέδρο, η λαδανιά, πλήθος αναρριχητικών φυτών (περιπλοκάδα, αγριόκλημα, κισσός κλπ), φυτά όπως η χαμπερλέα, η ίριδα, η ανεμώνη, το άγριο γαρύφαλλο, το άγριο κρεμμύδι, η σαξιφράγα, το τραχύλιο κλπ. Οι σπηλιές και τα βαθουλώματα στους βράχους προσφέρουν δυνατότητες για φώλιασμα, όχι μόνο στις νυχτερίδες αλλά και σε διάφορα πτηνά όπως ο χρυσαετός, ο μπούφος, το πετροχελίδονο, ο γαλαζοκότσυφος, το αγριοπερίστερο κλπ.

Η πεδινή περιοχή μετά την κοινότητα Τοξοτών αποτελεί την δελταϊκή πεδιάδα του ποταμού που χάρη στην ποικιλία των βιοτόπων της και στην ποικιλότητα της ορνιθοπανίδας θεωρείται από τους σημαντικότερους υγροτόπους της Ευρώπης.